Konstytucja 3 maja (właściwie Ustawa
Rządowa z dnia 3 maja) – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca
ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że
Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji
amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową
przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania
obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej
systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła
ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację
szlachecką odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nie
posiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty
oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze
nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od
27 lat (od wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji pracy sejmu) liberum
veto. Po odzyskaniu niepodległości w 1918, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946,
kiedy w wielu miastach doszło do demonstracji studenckich. Od tego
czasu władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego
świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951
o dniach wolnych od pracy. W roku 1981 ponownie władze
świętowały to historyczne wydarzenie ale dopiero ustawą z 6 kwietnia 1990r. przywrócono ponownie Święto Narodowe Trzeciego Maja.
Autor: Administrator
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz